Het concept van belastingen

Als expat handig belastingadvies tot je nemen is waarschijnlijk een goed idee. Er bestaan namelijk erg veel mogelijkheden, niet alleen in het Nederlandse fiscale stelsel maar ook in het buitenland, om gebruik te maken van bijvoorbeeld aftrekposten of bepaalde kortingen. Maar hoe komt zo’n belastingsysteem tot stand? Wat maakt het dat belasting heffen überhaupt te rechtvaardigen valt? Natuurlijk is de manier waarom het fiscale systeem van een land over de tijd ontwikkeld is verschillend en afhankelijk van historische en culturele factoren, maar toch zijn er bepaalde basale beginselen die altijd een rol spelen bij belasting heffen.

Voor wat hoort wat

Laten we even de volgende situatie in ogenschouw nemen: stel je voor dat er geen overheid bestaat: geen regering, parlement geen burgemeesters of ministers, helemaal geen bestuur. Burgers zouden op zichzelf aangewezen zijn. Dit wordt in de (politieke) filosofie ook wel de natuurstand genoemd. Al snel zouden mensen tot de conclusie komen dat het misschien wel handig zou zijn als bepaalde, fundamentele dingen op een collectief niveau geregeld zouden worden. Defensie is een goed voorbeeld. Of de aanleg van wegen. Als dit proces eenmaal op gang gekomen is dan volgen snel andere vitale instanties van de maatschappij. Ziekenhuizen, scholen, gevangenissen. Noem het allemaal maar op. Het heffen van belasting is dus gerechtvaardigd vanuit een soort collectieve vraag naar bepaalde maatschappelijke diensten.

Historische wijzen van belasting heffen

Vroeger werd belasting opgehaald door dienaren of soldaten van een monarch, zoals een koning, of een ander soort van soeverein, zoals een keizer of zelfs de paus. Er waren toen al allerlei regels die voorschreven over welke zaken je wel of niet belasting hoefde te betalen. Tijdens de Franse bezetting van Nederland bijvoorbeeld, bepaalde het aantal ramen van je huis hoeveel belasting je erover moest betalen. Als gevolg gingen veel Nederlandse burgers hun ramen dichtmetselen. Tegenwoordig gaat belasting heffen veelal automatisch via de computer. Dat is een stuk makkelijker en efficiënter.